Malo je riječi koje mogu opisati Durmitor.
Uvijek kada ga ugledam razmišljam o tome na koji planinski masiv lič, da li više na Alpe ili na prekrasne Stjenovite planine (Rocky Mountains) u nacionalnom parku Banff u Alberti, u Kanadi, na čija me smaragdna jezera okružena gustim četinarskim šumama uvijek podsjeća prelijepo Crno jezero. Neki pejzaži na Durmitoru, poput zatalasane travnate visoravni Jezerske površi i masiva Šljemena, posmatrani preko Vražjeg jezera, podsjećaju me na slikovite planinske panorame dalekog Tibeta i Mongolije, dok me impresivna dubina grandioznog kanjona Tare, posmatranog sa Curevca i ostalih vidikovaca kanjona, uvijek sjeti na kolosalni ka- njon Kolorada. Kada god uđem u srce Durmitora, njegov najljepši i najskrovitiji kutak, Škrku, božanstvenu dolinu Škrčkih jezera, i kada sa zapadne obale Velikog Skräkog jezera ugledam stijene impresivnih Soha, najviših vrhova Durmitora - Bobotovog Kuka, Bezi- menog Viha i Devojke, koji se ogledaju u prekrasnoj smaragdnoj vodi jezera, shvatam da ovako rijetku ljepotu nisam vidio ni u Alpima.
Durmitor je Durmitor. Jedan, jedinstven i neponovljiv. Mjesto koje je Bog blagoslovio sa obje svoje ruke, prosuvši na njega obilje blagoslova i stvorivši neizmjerno bogatstvo raznovrsnih neopisivih prirodnih ljepota. Durmitor je mjesto na kome se može naći ono najljepše u Alpima, kanadskim Stjenovitim planinama. Tibetu i Mongoliji. Sve te raz- novrsne ljepote koncetrisane su u Nacionalnom parku Durmitor, na relativno malom prostoru. Na Durmitoru će svako pronaći ono što mu treba. Pitome livade sa planinskim cvijećem i plodovima borovnica, ribizli, šumskih malina, jagoda i kupina, guste šume bo- gate raznovrsnim gljivama, 18 prekrasnih jezera, travnate visoravni, ali i visoke i impre- sivne planinske vrhove, prelijepe doline, duboke kanjone, vodopade, i rijeku Taru, koja se najbolje upoznaje tokom kontakta sa njom, za vrijeme raftinga i splavarenja.
Durmitor je najljepša planina u Crnoj Gori. Morfološki je najinteresantnija planinska cjelina, ističe Branislav Cerović, otac planinarstva na Durmitoru. Durmitor je planin- ski masiv u sastavu visokih Dinarida, planinskog vijenca koji se prostire duž Jadranskog mora. Pripada njihovom centralnom dijelu, čija su osobine teška prohodnost, visina, ve- like šume i pašnjaci. Poslije Prokletija, Durmitor je najviša planina Dinarida. Granica je klimatskih uticaja sa primorja i iz kontinentalnog zaleđa. Ime je nastalo od keltskog izra- za dru-mi-tor (voda-sa-planine). Ističe se da su Sloveni, nakon dolaska u ovo područje, imali najviše kontakata sa Keltima i Ilirima, čiji su posljednji potomci Kriči slovenizovani tek prije trista godina
Durmitor (u širem smislu) obuhvata područje između Tare - na sjeveru, Pive (Bu- kovice, Pridvorice, Komarnice i Pivskog jezera) - na zapadu, jugu i dijelom na istoku i podnožja Sinjajevine - na istoku. Odlikuje ga velika vertikalna i horizontalna razuđenost. Područje Durmitora nagnuto je od jugoistoka ka sjeverozapadu i od sjeveroistoka ka ju- gozapadu. Najniža mu je tačka kod sastavaka Pive i Tare u Šćepan Polju-433 m, a najviša Bobotov Kuk 2523 m, čime visinska razlika od najniže do najviše tačke Durmitora iznosi čak 2090 m. U središtu ovog područja izdiže se kolosalni masiv planine Durmi- tor (u užem smislu) kupastog oblika. Na sjeveru se njegov vrh Štuoc strmo sunovraćuje u dubine kanjona Tare, a na jugu izdvojene planine Ivica i Treskavac padaju u kanjon Bukovice tj. Komarnice. Na istoku i zapadu masiv Durmitora se naslanja na dijelove tar- sko-jezerske (Jezera i područje sela Mala Crna Gora) i drobnjačko-pivske površi (Drob- njaki Pivska planina). Impresivnosti Durmitora doprinosi činjenica da on izrasta iz široke površi Jezera i Pivske planine i svojim najvišim vrhovima para nebo. Takođe, kolosalnost Durmitora naglašavaju i duboki kanjoni Tare i Pive, koji ga okružuju skoro sa svih strana.
U njemu se uzdižu planinski vijenci koji se protežu sa sjeverozapada na jugoistok. U masivu Durmitora nalazi se 48 vrhova viših od 2000 m. Oko najvišeg vrha Bobotovog Kuka (2523 m), u prečniku od 5-6 km vazdušne linije izdiže se dvadesetak najviših vrho- va, visokih preko 2300 m, koji su po svojoj konfiguraciji i izgledu različitih oblika - oštri, zaobljeni, zakrivljeni, ravno odsječeni.
Posebnoj ljepoti i atraktivnosti Durmitora pečat daje dvadesetak prelijepih i raz- novrsnih gorskih jezera i lokvi, smještenih između vrhova, u dolovima i dolinama, na površima. Od svih njih, dva se posebno ističu svojom ljepotom - Crno jezero ispod vrhova Međeda i Savinog Kuka, okruženo velikom četinarskom šumom, i Veliko Škrčko jezero u dolini Škrke, smješteno ispod južnih litica Bobotovog Kuka i Bezimenog Viha i ostalih najviših vrhova Durmitora.
Nacionalni park Durmitor najljepši je nacionalni park u Crnoj Gori, a svakako jedan od najljepših i najraznovrsnijih nacionalnih parkova u Evropi i šire. Obuhvata planin- ski gromadu Durmitora i kanjon Tare. Različiti su im putevi nastanka. Dok je kanjon rijeke Tare nastajao riječnom i kraškom erozijom u krečnjaku, masiv Durmitora stvarao se nabiranjem i navlačenjem stijena usljed tektonskih kretanja kao i ledničkom erozijom. Gromada planine Durmitor naslanja se na prostranu zatalasanu površ Jezera i Pivske planine, u kojoj su usječeni duboki riječni kanjoni, koji okružuju Durmitor gotovo sa svih strana, doprinoseći neopisivoj autentičnoj ljepoti ovog prostora.
Na području nacionalnog parka koncetrisano je obilje prirodnih rijetkosti i izvanred- nih ljepota i u velikoj mjeri očuvana je izvorna priroda. Ovaj predio karakterišu spek- takularni elementi evolucije Zemlje i autentični prirodni oblici izvanredne ljepote.
Vlado Vujisić